“Họ được kỳ vọng là người mạnh mẽ, kiên cường – trong khi thực tế, họ cũng có những mất mát, những đêm thức trắng, những câu hỏi không lời đáp. Do đó, tôi tin rằng: chăm sóc toàn diện không chỉ dành cho bệnh nhân, mà phải bắt đầu cả từ việc chăm sóc người chăm sóc – vì chỉ khi người bác sĩ còn là chính mình, họ mới đủ sức để chữa lành cho người khác.”
TS. Trương Nguyễn Xuân Quỳnh – Tiến sĩ Triết học Y tế Công cộng tại Trường Đại học Chulalongkorn (Thái Lan) và Thạc sĩ chuyên ngành Công tác Xã hội Lâm sàng tại Đại học Boston, chia sẻ với Dear Our Community khi nói về vấn đề sức khỏe tâm thần của đội ngũ nhân viên y tế khi đặt trong mô hình chăm sóc toàn diện thuộc Dự án “Đồng hành cùng nỗi lo chạy thận – Mô hình chăm sóc toàn diện”.
Sự nhiệt huyết và tận tâm đối với người bệnh của đội ngũ nhân viên y tế
Điều dưỡng Châu Thị Yến Trinh, công tác tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh đến nay đã được 6 năm, mỗi ngày đều đặn chị có mặt tại Khoa Thận lúc 6h30 sáng. Chị bắt đầu một ngày làm việc với việc kiểm tra máy móc, hệ thống nước và các thiết bị cần thiết cho ca chạy thận đầu tiên trong ngày.
Trong 6 năm công tác, chị Trinh đã chăm sóc không biết bao nhiêu bệnh nhân. Chị không quên câu chuyện nào. Khi phải đối mặt với những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, gánh trên vai nỗi lo tài chính và chi phí điều trị đến mức lo chạy thận từng buổi, chị không khỏi ngậm ngùi: “Những lúc đó, tôi luôn cảm thấy bất lực vì không thể giúp đỡ cô nhiều hơn”.
Đồng cảm với điều dưỡng Trinh, bác sĩ Đặng Khôi Nguyên, đã công tác tại Khoa Thận – Bệnh viện Lê Văn Thịnh từ năm 2020, chia sẻ: “Chúng tôi đã chứng kiến quá nhiều bệnh nhân bỏ dở điều trị chỉ vì không chịu nổi cảnh di chuyển xa xôi, không có tiền xe, không có sức khỏe để đi lại. Mỗi lần nghe tin một bệnh nhân bỏ chạy thận, chúng tôi đều xót xa vô cùng, vì chúng tôi biết nếu dừng lại, họ sẽ không còn cơ hội sống.”
Chia sẻ về cảm giác bất lực của đội ngũ nhân viên y tế khi phải đối mặt với vấn đề này, TS. Quỳnh cũng đồng ý rằng: “Chạy thận là điều trị duy trì, không chữa khỏi – điều này khiến cả người bệnh và nhân viên y tế đều đối mặt với cảm giác mỏi mệt, lặp đi lặp lại. Có bác sĩ chia sẻ với tôi rằng: “Nhiều khi bệnh nhân không tuân thủ, bỏ lịch, ăn mặn, rồi trở nặng, mình vừa giận vừa thương. Nhưng trách xong, mình lại thấy có lỗi. Cảm xúc mâu thuẫn này – giận dữ, bất lực, day dứt – nếu không được xử lý, sẽ tích tụ thành kiệt sức cảm xúc (emotional exhaustion), rồi dần chuyển sang chai lì cảm xúc (compassion fatigue).”
Không chỉ riêng người bệnh hay gia đình bệnh nhân phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn, bác sĩ và nhân viên y tế cũng trải qua những khó khăn nhất định, đặc biệt là về khía cạnh sức khỏe tâm thần. Sức khỏe tâm thần của các y bác sĩ đóng vai trò cực kỳ quan trọng để đảm bảo sự tỉnh táo, bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng, duy trì sự cảm thông và thấu hiểu đối với người bệnh, đồng thời “giữ lửa” với nghề y – một công việc vốn nhiều chông gai và thách thức. Nếu không được tiếp cận và xử lý đúng cách, đúng lúc, sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Hành trình của đội ngũ y tế cần sự chung tay của cộng đồng
“Điều mà tôi và các đồng nghiệp mong mỏi nhất là có thể giúp bệnh nhân chạy thận ngay tại nơi họ sinh sống, để họ không phải khổ sở vì di chuyển, không phải bỏ điều trị vì quá kiệt sức. Chúng tôi hy vọng có thêm nhiều máy chạy thận hơn, có thêm nhân lực hơn, để không một bệnh nhân nào bị bỏ lại phía sau”, Bác sĩ Nguyên chia sẻ.
Những cống hiến của các bác sĩ, điều dưỡng không phải lúc nào cũng được biết đến, đôi lúc, còn chưa được công nhận và trân trọng đúng mức. Nhưng với những người bệnh phải chạy thận nhân tạo mỗi tuần, nhân viên y tế đã trở thành những người đồng hành gần gũi và gắn bó với họ trên hành trình sống, không chỉ là kéo dài sự sống mà còn là sống khỏe hơn, vui hơn. Sự tri ân dành cho đội ngũ y bác sĩ không thể dừng lại ở những lời nói suông. Chúng ta cần mô hình chăm sóc toàn diện để để san sẻ khó khăn và thách thức với đội ngũ nhân viên y tế trong việc xây dựng một hệ thống y tế bền vững hơn, công bằng hơn cũng như dành sự quan tâm đúng mức đến chính những người đang ngày ngày thực hiện công việc cứu người.
Hãy cùng chúng tôi chung tay nhân rộng mô hình chăm sóc toàn diện không chỉ ở Bệnh viện Lê Văn Thịnh mà còn ở nhiều bệnh viện khác trên toàn quốc. Sự thấu hiểu và đồng hành của bạn chính là sự tri ân thiết thực nhất dành cho những cống hiến tận tụy của đội ngũ nhân viên y tế.
Đồng Hành Chạy Thận 